Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Razem dla Radomki”

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Razem dla Radomki” jest organizacją działająca od 2008 roku w ramach europejskiego programu LEADER – na rzecz rozwoju obszarów wiejskich sześciu gmin znajdujących się na południu województwa mazowieckiego: Jedlińsk, Przytyk, Przysucha, Wieniawa, Wolanów oraz Zakrzew. Stowarzyszenie realizuje działania, które przyczyniają się do wzrostu atrakcyjności i rozwoju gospodarczego całego obszaru LGD poprzez aktywizację społeczeństwa i wykorzystanie unikalnych walorów przyrodniczych, kulturowych i historycznych obszaru.

Stowarzyszenie aktywnie wspiera inicjatywy związane z rozwojem obszarów wiejskich poprzez efektywne wykorzystywanie liderowskich środków finansowych. Pierwszym sukcesem nowopowstałej LGD było pozyskanie ponad 10 mln zł. środków w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2014 Os 4 LEADER (PROW). Otrzymane środki finansowe pozwoliły nam na sfinansowanie blisko 200 projektów związanych z tworzeniem i rozwojem mikroprzedsiębiorstw, różnicowaniem działalności nierolniczej, realizacją inwestycji, czy wspieraniem „Małych Projektów”.

W czerwcu 2016 roku, Lokalna Grupa Działania „Razem dla Radomki” w wygranym konkursie została wybrana do realizacji Lokalnych Strategii Rozwoju na lata 2016-2023, w ramach działania 19.2. i 19.4 „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 20142020, otrzymując 12 milinów złotych na wdrażanie nowej perspektywy unijnej,– które związane są prowadzeniem naborów wniosków dla przedsiębiorców, samorządów, mieszkańców, organizacji pozarządowych oraz innych beneficjentów. Otrzymane środki w nowej perspektywie unijnej pomogły zrealizować blisko 200 projektów. A to nie koniec wsparcia, albowiem LGD do końca 2020 r. prowadzi jeszcze nabory wniosków w kwocie ok. 2 milionów złotych.

Stowarzyszenie stara się również aktywnie pozyskiwać środki zewnętrzne poza działaniami finansowanymi z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, przygotowując wnioski i realizując projekty z różnych źródeł finansowych, które mają na celu szeroko rozumianą aktywizację społeczeństwa, mieszkańców i obszarów wiejskich

Poniżej przedstawiamy wybrany zakres działań z ostatniego roku, realizowany przez LGD.

1. Animacja kulturowa

LGD aktywnie podejmuje działania związane z animacją kultury. Od 2010 r. LGD jest organizatorem i inicjatorem finansowanych ze środków unii europejskiej Jarmarków Ludowych – wydarzeń mających na celu przypomnienie dawnych zabaw, wydarzeń kulturalnych i potańcówek. Imprezy te organizowane są w Bierwcach, Bieniędzicach, Wrzosie, Skrzynnie, Janikowie i w Wieniawie. Stowarzyszenie jest również współorganizatorem jednego z najstarszych i największych przeglądów muzyki ludowej w Polsce – Dni Kolbergowskich.

Oprócz pozyskiwania środków na animacje kulturalną – LGD prowadzi nabory wniosków w zakresie dofinansowania inicjatyw kulturalno-społecznych w ramach projektów grantowych. Od 2018 do 2020 r. wsparło kwotą 600 000,00 zł realizację 57 inicjatyw.

Wybrane projekty:

LGD aktywnie sięga po środki zewnętrzne w zakresie promocji dziedzictwa kulturowego. W ostatnich dwóch latach LGD realizowało szereg takich działań. Ze środków Urzędu Marszałkowskiego Woj. Mazowieckiego – projekt pn. „Wiejscy Wirtuozi”, polegający na przygotowaniu pierwszego studyjnego albumu 11 przedstawicieli zespołów ludowych regionu radomskiego, który zawiera nagrania audio oraz nagrania wideo  prezentujące piękno folkloru, dziedzictwa kultury obszarów wiejskich. Stanowi ono nasze uznanie dla tych wspaniałych Muzyków, ich twórczości i wkładu w rozwój kultury.  Wydawnictwo multimedialne zostano uzupełniono o publikację, w której zaprezentowano sylwetki tych wybitnych twórców regionu radomskiego. Filmy udostępnione zostały w Internecie pod m.in. adresem: https://www.youtube.com/watch?v=9jL-7fNQ8Hk&t=559s. Publikacja dostępna jest na stronie: http://razemdlaradomki.pl/dok/WIEJSCY_WIRTUOZI/index.html. Projekt ten to element animacji kulturowej związanej z integracją miedzypokoleniową, albowiem na organizowanych wydarzeniach uczestniczyli jako artyści – nasi mistrzowie, oraz osoby młode, członkowie młodzieżowych zespołów ludowych, czy osoby ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych – uczestniczy inscenizacji wydarzenia „Wiejskiego wesela w kulturze regionu radomskiego”.

W 2018 roku realizowało drugi projektu z zakresu pielęgnacji dziedzictwa kultury ludowej pn. „Powitać, poświętować, pożegnać – ślady obrzędów przejścia w folklorze wsi ziemi radomskiej” finansowanej z Narodowego Centrum Kultury w programie Etno Polska, mający na celu wydanie publikacji oraz nagrań dvd prezentujących folklor wsi ziemi radomskiej w zakresie opisu obrzędów przejścia. Informacja o projekcie: https://kulturaludowa.pl/aktualnosci/powitac-poswietowac-pozegnac-slady-dawnych-obrzedow-przejscia-w-folklorze-wsi-ziemi-radomskiej/ a filmy dostępne są pod adresem: https://www.youtube.com/watch?v=0xRj1mo-QOQ

W 2019 r. LGD zrealizowało projekt Etno.Radomskie – potańcówki na małych podwórkach inicjujący zabawy taneczne na prywatnych podwórkach, w małych miejscowościach, które pozbawione były dostępu do kultury oraz w 2020 r. „Z wizytą u mistrzów – muzyków ziemi radomskiej. Etno.Kultura na małych podwórkach” w ramach którego opracowało

2. Aktywizacja organizacji pozarządowych i grup nieformalnych.

W naszych działaniach chcemy budować silne i aktywne społeczeństwo na terenie powiatu radomskiego, przysuskiego, szydłowieckiego poprzez zwiększenie ilości osób, lokalnych menadżerów, liderów obszarów wiejskich. Dlatego od kilku lat realizujemy kompletne działania szkoleniowe uzupełnione przez finansowanie małych grantów dla mieszkańców i aktywnych społeczności lokalnych. Chcemy im pokazać, pobudzić ich do twórczego działania, a przez to do rozwoju ich miejsc zamieszkania.  Utworzyliśmy również Inkubator NGO – w którym prowadzimy doradztwo i wsparcie dla organizacji pozarządowych.

Wybrane projekty:

W okresie od lipca do grudnia 2016 roku Stowarzyszenie „Razem dla Radomki” realizowało również zadanie publiczne pn. „Skuteczne NGOsy rozwój wiejskich organizacji pozarządowych” wybrane w konkursie ogłoszonym przez Samorząd Województwa Mazowieckiego, polegające na prowadzeniu Inkubatora NGO, wsparcia dla organizacji pozarządowych, polegających na świadczeniu usług doradczych, konsultacji, szkoleń b-learningowych oraz lokalnych inicjatyw, wsparcia dla wybranych w drodze konkursu projektów małych organizacji pozarządowych. W 2017 roku LGD zrealizowało dwa projekty skierowane do organizacji pozarządowych. Akademia Skutecznych Menadżerów Społecznych, realizowany w ramach Funduszy Inicjatyw Obywatelskich pozwoliła na przeszkolenie ponad 120 osób – przedstawicieli organizacji pozarządowych, jednostek samorządów terytorialnych. W projekcie przeprowadzono m.in.: szkolenia stacjonarne, e-learningowe, Akademie NGO, programy aktywizacji i integracji beneficjentów i mieszkańców, debaty w ramach kawiarenek obywatelskich, które wykażą potrzebę rozmów, poszukiwań rozwiązań na aktywizację mieszkańców, wymianę doświadczeń, kształtowanie współpracy. Uczestnicy zdobyli nowe kompetencje, które ułatwiły im animacje społeczności lokalnych. Stałym elementem projektu było prowadzenie punktu doradczego dla org. pozarządowych, grup nieformalnych, aktywnych obywateli. Projekt przewiduje także wybór i realizację start-up’ów – działań konkursowych. Drugi projekt to finansowany z konkursu Samorządu Województwa Mazowieckiego pn” Aktywne NGOsy i skuteczni liderzy na rzecz rozwoju społeczności lokalnych” inicjatywa która polegała na budowie silnych organizacji pozarządowych, grup nieformalnych, kreowała lokalnych liderów poprzez zawarte w szkoleniu bezpłatne doradztwa, szkolenia, warsztaty i mikro-granty na lokalne inicjatywy społeczne i inicjatywy wolontariackie. W projekcie uczestniczyło 100 osób. Ostatnia inicjatywa realizowana przez LGD to w 2018 roku finansowana z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich inicjatywa Skuteczni Menadżerowie Społeczni w której udział wzięło 156 osób. W ramach projektu zorganizowaliśmy I Piknik Organizacji Pozarządowych, rozwinęliśmy postawy wolontariackie, współpracując przy utworzeniu 4 szkolnych klubów wolontariackich, organizując wyjazdy w ramach dobrych praktyk na Galę Wolontariatu w Lublinie dla młodych wolontariuszy. Poprzez dobór  i realizację odpowiednio poprowadzonych w zakresie tematycznym warsztatów i szkoleń, uzupełnionych o prowadzenie doradztwa mobilnego sprawiliśmy że uczestnicy projektu zdobyli nowe umiejętności i kwalifikacje w zakresie realizacji samodzielnych inicjatyw, rozwijających społeczności wiejskie i miejsko wiejskie.

W 2019 r. otrzymaliśmy dofinansowanie na realizację projektu pt. „Akademia Menadżerów NGO” w ramach którego udało nam się przeszkolić 96 osób. Udał nam się pobudzić mało aktywne organizacje do podjęcia nowych działań, nawiązać nowe formy NGO, budować silne społeczeństwo obywatelskie, które uzyska wiedzę i informacje niezbędne im do korzystania z zewnętrznych źródeł finansowania. Organizacje pozarządowe biorące udział w projekcie nabyły umiejętności, pozwalające im na kreowanie wydarzeń w swoich obszarach po zakończeniu projektu. W ramach projektu przeprowadziliśmy również pierwszą tego typu inicjatywę na obszarze południowego Mazowsza – którą była organizacja I Gali Organizacji Pozarządowych i Wolontariatu, której towarzyszył konkurs Aktywne NGO mający na celu wyłonienie i nagrodzenie najaktywniejszych organizacji pozarządowych, inicjatyw oddolnych oraz lokalnych liderów i grup wolontariackich.

Dodatkowo w ramach 3 innych projektów Akademia Menadżerów NGO, Skuteczni Menadżerowie NGO oraz Multimedialne Centrum Edukacji Lokalnej – wprowadziliśmy zadania uzupełniające te inicjatywy – w postaci ogłaszania konkursów na wybór start-upów – lokalnych inicjatyw społecznych w ramach których przekazywaliśmy niższe wsparcie w kwotach od 1000,00 zł do 3000,00 zł na 1 projekt, dzięki temu dofinansowując 20 inicjatyw kwotą 31 500,00 zł w latach 2018-2020.

3. Promocja dziedzictwa kulinarnego

Lokalna Grupa Działania „Razem dla Radomki” to organizacja posiadająca duże doświadczenie w zakresie promocji i rozwoju produktów tradycyjnych, realizująca szereg działań związanych z promocją dziedzictwa kulinarnego. W przeciągu okresu lat 2010 – 2015 udało jej się wpisać na Listę Produktów Tradycyjnych – 5 produktów (w tym 4 produkty wędliniarskie Gospodarstwa Pysiak, oraz jeden z najbardziej rozpoznawalnych produktów z terenu Mazowsza – „Paprykę Przytycką”). Zbudowała na swoim terenie Sieć Dziedzictwa Kulinarnego, wydając 3 publikacje promujące produkty lokalne, przygotowała konkursy o Laury LGD wyróżniające najlepsze produkty regionalne z terenu powiatu radomskiego, promowała przez ten okres producentów uczestnicząc i przygotowując stoiska wystawiennicze na najważniejszych na terenie targach rolniczych. Obecna była 7 krotnie w okresie lat 2010-2018 w charakterze wystawców na Międzynarodowych Targach Agroturystyki i Turystyki Wiejskiej Agrotravel w Kielcach, oraz pięciokrotnie w latach 2011-2016 na Targach Produktów Ekologicznych i Regionalnych „Regionalia w Warszawie”. Odpowiedzialni byli również za przygotowanie stoiska wystawienniczego Mazowsza na Dożynkach Prezydenckich w Spale w 2014 r. i Dożynek Wojewódzkich w Płocku, promując je pod hasłem „Mazowsze pachnące papryką”. Te doświadczenie i podjęte działania dają bardzo dużą wiedzę i doświadczenie kadrze która zajmie się administracją projektem. Nadmieniamy iż będą to osoby posiadające bardzo duże doświadczenie w realizacji projektów finansowanych ze środków Unii Europejskiej (podejście LEADER PROW2007-2013, Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Regionalny Program Operacyjny, PARP) czy też ze środków krajowych (programy ministerialne – Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, ASOS – Rządowy Program Wspierania Aktywizacji Społecznej Osób Starszych). Dodatkowo w 2011 r. zainicjowało powstanie porozumienia „Paprykowy Szlak” – sformalizowaną inicjatywę współtworzoną przez LGD z jednostkami samorządu terytorialnego, organizacjami rolniczymi, producentami, rolnikami, przedsiębiorcami, ośrodkami naukowymi czy org. pozarządowymi – mające na celu rozwój marki produktu tradycyjnego „Papryki Przytyckiej” obejmującego jego wytwarzanie, promocję, sprzedaż i rozwój. Partnerstwo obejmuje podmioty działające na obszarze południowego Mazowsza, gminy: Jedlińsk, Przysucha, Przytyk, Wieniawa, Wolanów, Wyśmierzyce, Zakrzew; Starostwo Powiatowe w Radomiu, Związek Gmin Radomka, Mazowiecki Oddział Doradztwa Rolniczego – Oddział w Radomiu, Mazowiecką Izbę Rolniczą; producentów i rolników; org. pozarządowe związane z „paprykowym’ obszarem oraz Zrzeszenie Producentów Papryki Rzeczypospolitej Polskiej. Warto nadmienić iż inicjatywa ta została w 2015 roku laureatem ogólnopolskiej nagrody Samorządowy Lider Zarządzania – przyznanej przez Związek Miast Polskich. W 2016 roku realizowała projekt „Mazowiecka Kuźnia Smaków” ze środków Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich, a w 2017 roku dwa projekty finansowane ze strony Urzędu Marszałkowskiego Woj. Mazowieckiego dotyczące budowy silnego dziedzictwa kulinarnego. w 2018 roku realizowała 3 projekty finansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckie w zakresie promocji dziedzictwa kulinarnego i produktów lokalnych. Wsparcie otrzymane na projekty to ok 30 tyś. złotych. Projekty zostały rozliczone i zrealizowane zgodnie z założeniami. Tytuły tych projektów: „Smaki (Nie)Zapomniane”, „Z wizytą na Wschodnim Mazowszu”, „I kongres Członków Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Mazowsze”.

2019 rok to kontynuacja podjętych w poprzednich latach działań i realizacja kolejnych działań, w tym organizacja II Kongresu Członków Sieci Dziedzictwa Kulinarnego na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Woj. Mazowieckiego w Warszawie, czy też inicjatywy Na Szlaku Kulinarnym Doliny Radomki, polegającym na organizacji szkoleń, warsztatów kulinarnych, zmagań kulinarnych i warsztatów z masterchefami i kołami gospodyń wiejskich.

4. Działania na rzecz aktywizacji seniorów.

W 2019 i 2020 roku realizowaliśmy projekt zatytułowany „Zderzenie pokoleń – Seniorzy i Młodzi na rzecz edukacji kulturowej i integracji” dofinansowany w konkursie zadań Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej. Dzięki inicjatywie utworzyliśmy 6 nieformalnych uniwersytetów artystycznych, w ramach których udało nam się przeprowadzić kilkadziesiąt zajęć w ramach inicjatywy mającej na celu aktywizację osób w wieku 55+ oraz osób młodszych w zakresie realizacji działań kulturalnych i integracyjnych.

Zajęcia organizowane były w 6 miejscowościach: Bierwce, Bieniędzice, Marianowice, Skrzyńsko, Wrzos, Wieniawa, a uczestniczyło w nich ponad 100 osób. W ramach inicjatywy przeprowadzono m.in. cykl następujących warsztatów i spotkań: Re:mix kultury – warsztaty muzyki, tańca i kultury; kuchenne rewolucje – warsztaty kulinarne; warsztaty gry na instrumentach perkusyjnych; warsztaty dziennikarsko – reportażowe: historie opowiedziane; sztukaterie – pomysły i finansowanie seniorskich start-upów; warsztaty e-senior – kursy komputerowe; warsztaty bezpieczny i zdrowy senior, spotkanie z dietetykiem.

Obecnie w 2020 r. LGD realizuje nowe inicjatywy, w tym wygrane projektu na rzecz seniorów, wsparcia organizacji pozarządowych oraz tworzenia silnych grup przedsiębiorców w oparciu o Szlak Kulinarny Doliny Radomki.